Kenan Şahin
Shame (Utanç): kendi ruhsal ekseni etrafında simetrik olarak dönen insan
Sinema dünyasında ikinci Steve McQueen, 'Cinema Art International'ın yeni kahramanı, yedinci sanat'dan önce plastik sanatlarla uğraşmış, Grenada asıllı britanyalı yönetmen Steve McQueen, sanki amerikan sosyolog Thorstein Veblen'in "The Theory of the Leisure Class' kitabını okumuş, etkilenmiş ve filmini kurgularken kullanmış gibi... Veblen'in 'modern yaşamda insanların hali'nihazcılık (hedonizm) kavramı üzerinden analiz eden şu kelimeleri filmin de analizi için çok uygun gibi:
"Hazcı (hedonist) insan kavramı, kişiyi sağa sola sürükleyen
ama onu olduğu gibi bırakan bir güdünün itkisiyle hareket eden
bağdaşık küçük bir mutluluk arzusu küresi gibi sarkaç yönünde gidip gelen
zevk ve acıyı ölçen bir hesap makinasının ışıkları gibidir.
Bu insanın ne atası olmuştur ne de kendisinden sonra gelecek devamı.
Soyutlamış, nitelikleri belirlenmiş bir veridir o;
kendisini bir o yöne, bir bu yöne yerleştiren
güçlerin darbe ve yumruklarını saymazsak
durağan, sakin bir durumdadır.
Asıl yerindeyken kendi kendini cezalandıran bu insan,
kendi ruhsal ekseni etrafında simetrik olarak döner durur,
sonunda bir güçler paralelkenarı onun üzerine kapanır
ve kişi, çakışan karşıt kenarların oluşturduğu çizgiyi izlemeye başlar.
Etkinin gücü harcandığında, durur,
artık eskisi gibi içine kapalı,
kendi halinde bir istekler küreciğidir gene.
Tinsel olarak hazcı insan temelde hareket eden ya da ettiren değildir.
Bir yaşama sürecinin merkezi değildir kendisi;
ancak, kendisinin dışında ve ona yabancı olan koşulların gerektirdiği
bir dizi zorunlu değişimlerin nesnesidir,
O kadar."
Kendisini, Spike Lee'nin bir gün bir yerlerde dediği gibi, hep bir şeyler yapmaya çalışan 'bir siyah adam' olarak hissettiğini söyleyen Steve Rodney McQueen Shame filminde neler ifade ettiği, Thorstein Veblen'in yukarıdaki kelimeleri ile böyle bir açıdan algılanabilinir (bkz. algının fenomenolojisi - m. merleau-ponty) diye düşünü(yorum)... nerden düştüğü(m)ü daha çözemediği(m), ve radikal olmasını umduğu(m) bu blogda... Çağ blog çağı! "İnsan çağında yaşamalı!" derdi elektronik hocam Tilmann... Enternasyonal Anti-Otoriter'i kurmak için, Bakunin ve arkadaşlarının 1872'de kongre yaptığı St-Imier'de... bir 'meslek mühendislik' okulunda (EISI).
Yorumlar